LO w Ząbkowicach Śląskich

Dzieło – aktualnie zainstalowane w ścianie na trzecim piętrze budynku Liceum Ogólnokształcącego w Ząbkowicach Śląskich – powstało w Zakładzie Witraży Ferdinanda Müllera (Glasmalereianstalt) w Quedlinburgu (obecnie land Sachsen-Anhalt w RFN). Do roku 1916 firma prowadzona była przez jej założyciela, a po jego śmierci przez synów Walthera i Erwina. „Nasz” witraż powstał już w pracowni synów. Na przełomie XIX i XX wieku firma należała do wiodących zakładów w Europie Środkowej, otrzymując zlecenia ze Szwecji, Ameryki Północnej, Afryki Południowej, Palestyny, Indii, Jordanii czy Indonezji.

Witraż znajdował się w auli budynku Liceum Ogólnokształcącego w Ząbkowicach Śląskich przy ul. Bohaterów Getta 37. Budynek ten do roku 1945 –Tabeenstift – Dom Tabei – należał do ewangelickiego zakładu diakonis, które we Frankestein in Schlesien (czyli po II wojnie światowej w Ząbkowicach Śląskich) prowadziły swoje domy od roku 1866 do 1946.

Na początku lat 50. XX wieku nakazano wszystkim administratorom obiektów publicznych usunąć z nich wszelkie ślady poniemieckie oraz symbole religijne. Wtedy też witraż został zamalowany, okno zabite dyktą, a od strony zewnętrznej zabezpieczone siatką. Przez długie lata ani nowe pokolenia nauczycieli, ani uczniów nie wiedziały o istnieniu witraża. W latach 90. XX wieku, kiedy to nasiliły się kradzieże wszelkich figur, witraży i innych zabytków z terenu Dolnego Śląska oraz ich masowy wywóz na Zachód, ówczesny dyrektor szkoły, pan Jacek Wandzel, zauważył pewnego dnia dwóch elegancko ubranych mężczyzn z zaciekawieniem oglądających okno szkolnej auli. Natychmiast polecił zdemontować okno. Po ostrożnym umyciu spod farby wyłonił się wiraż, trochę już uszkodzony. Dyrektor postanowił go odrestaurować. Wojewódzki konserwator zabytków przedstawił listę rzemieślników uprawnionych do renowacji zabytkowych witraży. Największe doświadczenie i rekomendacje, nawet od samego Karola Wojtyły, miał pan Wacław Konsencjusz ze Strzelina i on też dokonał jego renowacji. Rama witraża dobrze zniosła upływ czasu i nie wymagała wymiany. Koszty renowacji pokryto ze środków specjalnych szkoły. Zamocowania ochronnej szyby podjął się nieodpłatnie ząbkowicki rzemieślnik, pan Zdzisław Burnat.

Od tamtej pory witraż stał się świadkiem wielu szkolnych uroczystości, traktowany był także jako przepiękne dzieło sztuki. Latem 2007 roku liceum zostało przeniesione do obecnego budynku przy ul. Powstańców Warszawy. Gabinet pani Iwony ¯aglewskiej-Wandzel był jednym z ostatnich, którego wyposażenie transportowano do nowej siedziby. Grupka nauczycieli zaczęła się zastanawiać, co zrobić z „naszym” witrażem. Ówczesna dyrektor, pani Wiesława Kurzyńska wyraziła aprobatę na przechowanie witraża w prywatnym domu Iwony ¯aglewskiej do czasu ukończenia przeprowadzki i znalezienia odpowiedniego dla niego miejsca. Od września 2007 roku witraż znajdował się w gabinecie dyrektora w obecnym budynku szkoły.

W lutym 2015 roku Rada Pedagogiczna przychyliła się do propozycji dyrektora szkoły, pana Tomasza Błauciaka, by umieścić witraż w ścianie gabinetu religii na trzecim piętrze. Dzieło sztuki zostało odpowiednio zabezpieczone i oświetlone, by należycie wyeksponować jego walory estetyczne. Dzięki staraniom członków Rady Pedagogicznej oraz zaangażowaniu dyrektora Liceum Ogólnokształcącego witraż, który „historia dała pod opiekę” naszej Szkole, nadal pozostaje w Ząbkowicach Śląskich, zachwycając swym pięknem obecne i przyszłe pokolenia.

Według stanu wiedzy na 2015 rok opracowała Iwona ¯aglewska-Wandzel.

Dokumentacja fotograficzna prac przy instalacji witraża: pani Aneta Klinke-Osadnik.
Zdjęcia po wykonaniu prac: Dominika Troicka i Dorota Świątek, 2b