We wrześniu 2015 roku hucznie świętowaliśmy 70-lecie istnienia naszego Liceum. Jubileusz został połączony z I Zjazdem Ząbkowiczan. Trzydniowe obchody obejmowały m.in. uroczystości w Rynku, w ZOK-u, wystawy, spotkania absolwentów i obecnych uczniów, nadanie imienia szkolnej auli, wydanie kolejnej części monografii. Taka wspaniała rocznica stała się okazją do przyjazdu byłych mieszkańców miasta i powiatu oraz naszych Absolwentów, do integracji pokoleń i kontynuacji tradycji. W tym roku mija 75 lat od założenia Liceum Ogólnokształcącego w Ząbkowicach Śląskich, ale niestety, pandemia ograniczyła naszą działalność, możemy tylko podać najważniejsze informacje.

Co się wydarzyło przez ostatnie 5 lat?

I. WYNIKI MATUR
Od wielu lat zdawalność egzaminów maturalnych oraz średnie wyniki z przedmiotów obowiązkowych i rozszerzonych przewyższają wojewódzkie i krajowe.

W ostatnim pięcioleciu notowaliśmy zdawalność na bardzo wysokich poziomach: 2016 – 97,7%, 2017 – 98,9% , 2018 – 100%, 2019 – 100%, 2020 – 99,2%.

Dzięki takim wynikom nasz powiat utrzymuje się w czołówce rankingu liceów Dolnego Śląska, w tym roku zajął nawet 1. miejsce!

Dobre wyniki matur wpływają na wybory absolwentów, którzy podejmują studia w szkołach wyższych Wrocławia, ale także w ośrodkach na terenie kraju.

Nauka na konkretnym profilu nie ogranicza możliwości absolwenta: zdarza się, że humaniści podejmują naukę na kierunkach ścisłych, a ścisłowcy wybierają studia humanistyczne.

II. OLIMPIADY, KONKURSY, ZAWODY SPORTOWE
Uczniowie biorą udział w etapach szkolnych, okręgowych i centralnych olimpiad oraz konkursów z różnych przedmiotów i dziedzin, zdobywając nie tylko dodatkowe umiejętności i wiedzę, ale również tytuły laureatów, finalistów oraz indeksy na wyższe uczelnie.

Do najczęściej wybieranych należą Olimpiady:

Literatury i Języka Polskiego, Medialna, Wiedzy o Mediach, Języka Angielskiego, Języka Niemieckiego, Języka Francuskiego, Historyczna, Wiedzy o Polsce i Świecie Współczesnym, Wiedzy Ekologicznej, Biologiczna, Teologii Katolickiej, Solidarności, Wiedzy i Wartości w Sporcie, Międzynarodowa Lingwistyczna.
Licealiści brali udział również w:

• Euroscoli – konkursie z wiedzy o Unii Europejskiej, skierowanym do uczniów polskich szkół ponadgimnazjalnych, organizowanym przez Biuro Informacyjne Parlamentu Europejskiego w Polsce (nagrodą był wyjazd do Strasburga i udział w obradach młodzieżowego Europarlamentu w 2018 r.);

• Międzynarodowym Konkursie Historycznym: Śląskie Zamki i Pałace, Międzynarodowym Konkursie Literackim „Młodzież pisze wiersze”, Ogólnopolskim Turnieju Reportażu, Ogólnopolskim Konkursie Sienkiewiczowskim, Ogólnopolskim Konkursie Wiedzy o Prawie Wyborczym, Ogólnopolskim Konkursie Chemicznym „Alchemik”, Ogólnopolskim Sejmiku Matematycznym, „Matematycznej Sowie”, Ogólnopolskim Konkursie Wiedzy Biblijnej, Ogólnopolskim Konkursie Języka Niemieckiego, konkursie językowym „Pokaż nam język”, Mistrzostwach Dolnego Śląska w Sudoku, Międzypowiatowym Konkursie Matematycznym Szkól Gimnazjalnych i Ponadgimnazjalnych o Puchar Starostów Powiatów Kłodzkiego i Ząbkowickiego oraz Burmistrzów Kłodzka i Ząbkowic Śląskich, Jagiellońskim Turnieju Matematycznym, Międzyszkolnym Konkursie na Prezentację Multimedialną „Baden-Wuttemberg: die Sehenswurdigkeiten”, Wojewódzkim Konkursie Wiedzy o Krajach Niemieckojęzycznych, Ogólnopolskim Konkursie Wiedzy o Szwajcarii, Konkursie Wiedzy o Polsce i Czechach, Konkursie Wiedzy o HIV, Powiatowym Konkursie Immunologicznym, Powiatowym Konkursie Ortograficznym, konkursie ortograficznym organizowanym przez Bibliotekę Miasta i Gminy, konkursie organizowanym przez Urząd Miasta „Twój biznes – Twoja szansa”, konkursie „Kartka dla Europejczyka”, „Zostań Ambasadorem Czytaj PL”. W wymienionych konkursach licealiści zdobywali wysokie lokaty i wyróżnienia.
Uzdolnieni artystycznie uczniowie sięgali po nagrody i wyróżnienia m.in. w konkursach recytatorskich (w kategorii poezji śpiewanej i mówionej), plastycznych i fotograficznych na szczeblu powiatowym, wojewódzkim i krajowym, np. w: Ogólnopolskim Konkursie Plastycznym ARTFORM2018 „Małe dzieła – wielka sztuka”, Ogólnopolskim Konkursie Recytatorskim, Dolnośląskim Konkursie Recytatorskim Poezji i Prozy Jana Pawła II „Arka”, Konkursie Poezji Religijnej, konkursie fotograficznym „ Kolory jesieni w obiektywie”, Powiatowym Konkursie Recytatorskim „O miłości najpiękniej”, konkursach plastycznych Dolnośląskiego Festiwalu Profilaktyki, Ogólnopolskim Festiwalu Młodej Piosenki.

W zakresie sportu najwięcej sukcesów drużyny dziewcząt i chłopców osiągnęły w grach zespołowych: szczypiorniści, koszykarze, siatkarze, piłkarze halowi grali w finałach strefy wałbrzyskiej, zajmując niejednokrotnie drugie i trzecie miejsca. Licealiści startowali także z powodzeniem w turniejach szachowych, badmintona i piłki plażowej.

III. PROGRAMY, PROJEKTY, KURSY
Licealiści brali udział w przedsięwzięciach, które wpisały się w tradycję Szkoły, jak „Mam haka na raka”, a także w nowych, takich jak: „Młodzi głosują”, „Młodzi w grze” (Towarzystwo Edukacji Obywatelskiej), Wszechnica Chemiczna (Uniwersytet Wrocławski).

W roku szkolnym 2017/2018 w ramach Dolnośląskich Małych Grantów Szkoła realizowała program „Jak to się dzieje, że robot robi to, co chcemy” współfinansowany z budżetu Urzędu Marszałkowskiego Dolnego Śląska.
Licealiści uczestniczyli również w Ogólnopolskim Programie Edukacyjnym „Krajowy Program Zwalczania AIDS i Zapobiegania Zakażeniom HIV” oraz w cyklu zajęć prowadzonych przez przedstawicieli Komisji Europejskiej w Polsce oraz Refugge.pl „Uchodźcy i imigranci – fakty i mity”.

W ramach „Bezpiecznego Powiatu Ząbkowickiego” odbyły się wielogodzinne szkolenia teoretyczne i praktyczne z zakresu pierwszej pomocy. Klasy ratowniczo-sportowe odbywają takie warsztaty w ramach profilu.
Realizowany był także projekt „ Dzieci naszą inwestycją w przyszłe społeczeństwo” współfinansowany ze środków Funduszu Inicjatyw Obywatelskich i Powiat Ząbkowicki, w ramach którego odbył się kurs pierwszej pomocy.

Szkoła uczestniczyła w Piknikach Ratowniczych (w 2016 i 2019 zajęła 1. miejsce w tych powiatowych zawodach).

Uczniowie brali udział w zajęciach, a następnie realizowali własne przedsięwzięcia w ramach projektu „Dolnośląska Akademia Samorządu” (w 2017 i 2018) organizowanego przez Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego i Fundację „Merkury”.

W 2019 braliśmy udział w projekcie „Ewangelickie dzieła diakonijne na Dolnym Śląsku dawniej i dzisiaj”, który przeprowadziły: Liceum Ogólnokształcące im. Władysława Jagiełły w Ząbkowicach Śląskich, Evangelisches Diakonissenmutterhaus Frankenstein oraz Starostwo Powiatowe w Ząbkowicach Śląskich. Oprócz wykładów odbyły się także wycieczki edukacyjne do Świdnicy i Karpacza.

„Szkoła kompetencji – podniesienie jakości edukacji ponadgimnazjalnej w Powiecie Ząbkowickim” to nazwa kolejnej oferty, z której skorzystaliśmy w latach 2019 i 2020 w zakresie zajęć rozwijających, wyrównawczych, a także szkoleń i warsztatów dla uczniów oraz nauczycieli.

Obecnie realizujemy Narodowy Program Rozwoju Czytelnictwa.

IV. DZIAŁALNOŚĆ WOLONTARIACKA I CHARYTATYWNA
W Liceum do grudnia 2016 roku działał Wolontariat na Rzecz Wychowanków Domu Dziecka „Jutrzenka” w Bardzie. W finale jego funkcjonowania przeprowadzono zbiórkę darów dla rodzinnych domów dziecka, które powstały po likwidacji „Jutrzenki”. Również w 2016 roku odbyło się przedsięwzięcie „Otwórzmy serca dla Tosi”.

Szkoła od 2015 co roku organizuje minifinały WOŚP, licealiści pełnią także funkcje wolontariuszy oraz działają w ząbkowickim Sztabie. Wielu uczniów angażuje się także w akcje „Szlachetnej Paczki”.

Młodzież w ramach współpracy z Ośrodkiem Szkolno-Wychowawczym w Ząbkowicach Śląskich organizowała zbiórki darów oraz uczestniczyła w zajęciach z podopiecznymi placówki.

Przeprowadzane były zbiórki na rzecz schroniska „Azyl” w Dzierżoniowie oraz Towarzystwa Opieki nad Zwierzętami w Ząbkowicach Śląskich.

Zbieraliśmy nakrętki w ramach pomocy dla młodego ziębiczanina oraz podejmujemy szereg działań, aby pomóc naszej uczennicy Natalii w powrocie do zdrowia po wypadku.

W Szkole gościli wolontariusze m.in. z Gruzji, Turcji, Rumunii w ramach Wolontariatu Europejskiego EVS. Liceum nawiązało współpracę ze Stowarzyszeniem Semper Avanti, w ramach której co miesiąc przyjeżdżali wolontariusze, aby przeprowadzić zajęcia przybliżające kulturę i tradycje ich krajów.

V. MIĘDZYNARODOWE WYMIANY MŁODZIEŻY
Od 1993 funkcjonuje wymiana młodzieży z Ottheinrich-Gymnasium z Wiesloch. W ostatnich latach spotkania naszych licealistów z rówieśnikami z Niemiec odbywały się w następujących miesiącach i miejscach: czerwiec 2014 – Szczecin, styczeń 2015 – Heidelberg, październik 2015 – Fundacja „Krzyżowa” dla Porozumienia Europejskiego, 2016 – Poczdam, maj 2017 – Międzynarodowy Dom Spotkań w Mikuszewie, grudzień 2017 – Oberschleissheim koło Monachium, 2018 – Gdańsk, 2019 –Mazury.

Młodzież w kwietniu 2018 oraz 2019 uczestniczyła także w polsko-niemieckiej wymianie ze szkołą średnią Kaufmännische Schule w Bad Mergentheim z partnerskiego powiatu Main Tauber. Rewizyty odbyły się w maju 2018 i 2019 na terenie naszego powiatu.

VI. IMPREZY CYKLICZNE

Szkoła organizuje konkursy:

• Powiatowy Konkurs Ortograficzny – obejmujący zarówno szkoły ponadgimnazjalne, jak i gimnazja, obecnie również podstawowe. W marcu 2019 odbyła się już 18. edycja tych zmagań.

• Międzypowiatowy Konkurs Matematyczny Szkół Gimnazjalnych i Ponadgimnazjalnych o Puchar Starostów Powiatów Kłodzkiego i Ząbkowickiego oraz Burmistrzów Kłodzka i Ząbkowic Śląskich (rozgrywany nieprzerwanie od 2014 roku).

Od listopada 2014 roku w Liceum przeprowadzany jest Bieg Niepodległości, a od 2016 Narodowe Czytanie – oba przedsięwzięcia mają zakres pozaszkolny – uczestniczą w nich zaproszeni goście, rodzice licealistów oraz absolwenci. W tym roku z powodu pandemii czytaliśmy „Balladynę” w klasach.

W Ząbkowickim Ośrodku Kultury od 2015 r. organizowane są koncerty piosenki polsko-rosyjskiej pt. „Miłość niejedno ma imię”, które stanowią propozycję kulturalną dla mieszkańców miasta i okolic. Wykonawcami są między innymi uczniowie i absolwenci LO.

Imprezą cykliczną jest także Dolnośląski Festiwal Nauki. Licealiści uczestniczą w proponowanych wykładach, zajęciach i konkursach w ośrodkach we Wrocławiu oraz w naszym powiecie, mieście i szkole.
W 2018 LO organizowało II Bitwę Szkół Ponadgimnazjalnych Powiatu Ząbkowickiego.
Jesteśmy także organizatorami finałów strefowych w badmintonie (od 2011) i współorganizatorem turnieju drużyn medyczno-sanitarnych (od 2010).

W latach 2018 i 2019 Szkołą była organizatorem Targów Edukacyjnych.

Imprezą cykliczną obfitującą w konkursy i różne atrakcje stał się od 2017 roku Europejski Dzień Języków.
Przegląd kolęd i pastorałek (w tym obcojęzycznych) oraz jasełka, a także klasowe spotkania wigilijne na trwałe weszły do szkolnego kalendarza.
Nie zapominamy również o emerytowanych nauczycielach i pracownikach naszego Liceum i nieistniejącego już Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych nr 1, których zapraszamy na wspólne spotkania z okazji Dnia Edukacji Narodowej i Świąt Bożego Narodzenia.

Tradycją były zabawy półmetkowe i studniówki, niestety, obecna sytuacja zapewne nie pozwoli na jej kontynuację. Podobnie jest z nocami filmowymi, wycieczkami po Polsce i za granicę.

VII. WSPÓŁPRACA Z OŚRODKAMI NAUKOWYMI, INSTYTUCJAMI I PLACÓWKAMI KULTURALNYMI
Licealiści korzystają z wykładów, zajęć i innych propozycji szkół wyższych Wrocławia. Stały kontakt utrzymywany jest z Politechniką Wrocławską – młodzież poza wykładami ma możliwość zajęć w laboratoriach uczelni. Licealiści brali udział w zajęciach proponowanych przez Uniwersytet Wrocławski (Wydział Nauk Społecznych), Uniwersytet Medyczny, Uniwersytet Przyrodniczy, Uniwersytet Ekonomiczny oraz Akademię Wychowania Fizycznego. Grupa uczniów korzysta także z oferty Wydziału Chemii Uniwersytetu Wrocławskiego (Wszechnica Chemiczna). Klasy uczestniczyły również w zajęciach i warsztatach na Uniwersytecie SWPS.

Międzypowiatowy Konkurs Immunologiczny prowadzony od 2014 r. przez pracowników Polskiej Akademii Nauk Instytutu Immunologii i Terapii Doświadczalnej we Wrocławiu.

Dzięki współpracy z Instytutem Filologii Polskiej Uniwersytetu Wrocławskiego w ramach Dolnośląskiego Festiwalu Nauki odbywa się specjalny blok zajęć i konkursy z zakresu współczesnego językoznawstwa przeprowadzane przez naukowców i studentów.

Istotne znaczenie odgrywa współpraca z Akademią Sztuk Teatralnych (wyjazdy na spektakle i warsztaty), Teatrem Capitol (lekcje teatralne i spektakle) oraz Fundacją „Merkury” i Stowarzyszeniem Semper Avanti.

Szkoła współpracuje również z instytucjami i placówkami miejscowymi: z Ząbkowickim Ośrodkiem Kultury, Ośrodkiem Szkolno-Wychowawczym, z lokalną prasą, CKiP w Złotym Stoku (warsztaty fotograficzne, wystawa), a także ze Starostwem Powiatowym, Urzędem Miasta, Stacją Sanitarno-Epidemiologiczną oraz innymi placówkami.

Licealiści wchodzą w skład Młodzieżowej Rady Miasta, uczestniczyli w pracach Młodzieżowego Sejmiku Województwa Dolnośląskiego.

VIII. NAGRODY, STYPENDIA, WYRÓŻNIENIA
Co roku wybitni licealiści otrzymują Stypendia Prezesa Rady Ministrów, Starosty Powiatu Ząbkowickiego, Rady Powiatu Ząbkowickiego.

Rada Rodziców przy LO przyznaje specjalne nagrody tym, którzy wyróżniają się np. działalnością charytatywną czy innymi szczególnymi osiągnięciami.

Nasi nauczyciele, uczniowie i absolwenci są laureatami Ząbkowickich Krzywych Wież, a także plebiscytu „Nauczyciel na Medal”.

IX. BAZA DYDAKTYCZNA, WYPOSAŻENIE SZKOŁY
W ramach realizacji projektu poprawiono akustykę szkolnej auli oraz zakupiono odpowiedni sprzęt nagłaśniający. Przyczyniło się to do odtworzenia w odpowiedniej jakości nagrań w czasie egzaminów maturalnych z języków obcych oraz do przeprowadzenia bez zakłóceń imprez i uroczystości.

Na terenie Szkoły dostępna jest sieć WiFi. Od sześciu lat korzystamy z dziennika w wersji elektronicznej.

W 2018 pozyskano od Firmy Würth z Bad Mergentheim 80 laptopów w ramach prowadzonej polsko-niemieckiej wymiany uczniów.

W ramach projektu realizowanego przez Starostwo Powiatowe Poprawa infrastruktury dydaktycznej i dostępności dla osób niepełnosprawnych liceów ogólnokształcących Powiatu Ząbkowickiego dokonano w 2018 modernizacji pracowni chemicznej na miarę XXI wieku. Gabinety fizyczny, biologiczny i geograficzny zostały doposażone w nowe niezbędne pomoce i sprzęt multimedialny ułatwiający pracę z uczniami o specyficznych potrzebach edukacyjnych.

Nasza baza dydaktyczna wzbogaciła się o zestawy do nauki programowania Arduino oraz inne wyposażenie dydaktyczne dla pracowni. Zakupił je Powiat Ząbkowicki w ramach projektu Szkoła kompetencji – podniesienie jakości edukacji ponadgimnazjalnej w powiecie ząbkowickim.

Powiat Ząbkowicki ze środków otrzymanych na realizację projektu Zdalna Szkoła – wsparcie Ogólnopolskiej Sieci Edukacyjnej w systemie kształcenia zdalnego zakupił 31 laptopów, z których 8 trafiło do naszej Szkoły. Laptopy te będą wykorzystywane przez licealistów do nauki zdalnej.

Zmienia się estetyka pomieszczeń: wymieniane są podłogi, odmalowywane ściany gabinetów. Odrestaurowane zostały drzwi boczne oraz wejście główne do Szkoły.

X. BIBLIOTEKA
Szkolna biblioteka zajmuje trzy obszerne pomieszczenia, w których znajdują się: wypożyczalnia z magazynem zbiorów, czytelnia służąca również za salę lekcyjną i audiowizualną oraz sala komputerowa, czyli Centrum Multimedialne ze stanowiskami komputerowymi z dostępem do Internetu i drukarką do dyspozycji czytelników.
Biblioteka jest w pełni skomputeryzowana – funkcjonuje tu program biblioteczny System Informatycznej Obsługi Bibliotek SOWA2.

Z księgozbiorem można zapoznać się dzięki linkowi, który umieszczony został na stronie internetowej Szkoły. Tam także umieszczane są comiesięczne rankingi czytelnictwa i recenzje nowości, jakie znalazły się na półkach biblioteki. Zbiory powiększają się dzięki wielu darczyńcom i dostępnym środkom finansowym. Zainteresowani mogą więc znaleźć nie tylko lektury, ale także pozycje z szeroko pojętej literatury pięknej, literatury faktu, naukowych opracowań z różnych dziedzin.

Cykliczny konkurs „Książki nie gryzą – zareklamuj ulubioną książkę” zachęca nie tylko do czytania, ale i tworzenia własnych utworów literackich. Co roku obchodzony jest także Światowy Dzień Książki i Praw Autorskich. W bibliotece prowadzone są także warsztaty czytelnicze, filozoficzne i recytatorskie. Aktualnie realizowane są zadania w ramach Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa.

XI. CERTYFIKATY
W 2015 roku Liceum otrzymało certyfikat „Wiarygodna Szkoła” potwierdzający właściwy poziom edukacyjny i wychowawczy oraz zapewnienie bezpieczeństwa uczniom przez placówkę.

W tym samym roku Wydział Nauk Społecznych potwierdził certyfikatem udział LO w Interdyscyplinarnym Programie Edukacyjnym EDU.

Certyfikat „Szkoła zawodowych perspektyw” Liceum otrzymało za udział w konkursie organizowanym przez Studium Prawa Europejskiego w Warszawie.

XII. RANKING „PERSPEKTYW”
Wymienione wyżej działania i obszary złożyły się na obecność Liceum w ogólnopolskim Rankingu Szkół Ponadgimnazjalnych „Perspektyw” w kategorii liceów.

W 2017 zajęliśmy 488. w kraju i 39. miejsce na Dolnym Śląsku, w 2018 odpowiednio – 440. i 29. miejsce. Trzykrotnie (od 2014) przyznano Liceum tytuł „Brązowej Szkoły”. „Srebrną Szkołą” zostaliśmy w 2019 roku.

Świadczy to o dobrej, sprzyjającej nauce atmosferze, na którą wpływ mają kompetentni nauczyciele, ambitni uczniowie, a także właściwe warunki nauczania.

XIII. SZCZEGÓLNIE TRUDNY CZAS…
Rok szkolny 2019/2020 w związku z reformą edukacji zaczął się nietypowo: przyjęliśmy 8 klas pierwszych, które tworzyli absolwenci gimnazjów i szkół podstawowych, stąd konieczność wielu dostosowań, np. oznaczenie dużymi i małymi literami poszczególnych zespołów, uwzględnienie w planie innej siatki godzin itp.

Od 12 marca zaczęliśmy nauczanie zdalne, stopniowo je doskonaląc. Tak pracowaliśmy do końca roku szkolnego. Po świadectwa uczniowie mogli przychodzić osobiście, ale w maseczkach, z zachowaniem wszystkich obostrzeń.

Przesunięte na czerwiec zostały pisemne egzaminy maturalne, odwołano ustne… Wyniki także były później niż zwykle.

Nie odbyły się centralne etapy olimpiad, powiatowe konkursy przewidziane właśnie na wiosnę.

Rok szkolny 2020/2021 rozpoczęliśmy w trybie stacjonarnym, po wspólnych przestrzeniach poruszamy się z zakrytym i nosem, i ustami, dezynfekujemy ręce. Na parterze i na każdym piętrze powstały miejsca przeznaczone do konsumpcji.

Na pozór życie toczy się normalnie: nieprzerwanie od 2016 bogatą, zdrową i smaczną ofertą kusi sklepik „Wunsz”, naprzeciwko którego pani Ela urządziła wygodny kącik śniadaniowy. Tak jak wszędzie, i tu obowiązują określone zasady wymuszone pandemią…

Nie ma wielu imprez, choć np. udało się przeprowadzić kiermasz książek, Europejski Dzień Języków, ślubowanie klas pierwszych i XXIII edycję Dolnośląskiego Festiwalu Nauki.

Pozostaje mieć nadzieję, że pandemia nie utrudni nam dalszego funkcjonowania i nie przeszkodzi w osiąganiu sukcesów.

Tym, którzy chcieliby powspominać obchody 70-lecia lub z nimi się zapoznać, podajemy linki:

https://www.lozabkowice.pl/news.php?readmore=718
https://www.lozabkowice.pl/news.php?readmore=694
https://www.lozabkowice.pl/news.php?readmore=748
https://www.lozabkowice.pl/news.php?readmore=749
https://www.lozabkowice.pl/news.php?readmore=751
https://www.lozabkowice.pl/news.php?readmore=752
https://www.lozabkowice.pl/news.php?readmore=778

Szczegółowe informacje znaleźć można na naszej stronie www.lozabkowice.pl Zachęcamy także do bieżącego wglądu na naszą stronę na Facebooku.

Tekst: Dyrekcja, Grono Pedagogiczne i Pracownicy Liceum Ogólnokształcącego im. Władysława Jagiełły w Ząbkowicach Śląskich

Foto: archiwum LO